Biz zor bir ilişkiler tarihine sahibiz. 95 yıldır Türkiye 1915 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nda gerçekleşen soykırım gerçeğini reddediyor
Ermənistan Servisi/Aran Agentliyi
Niçin Ermenistan ve Türkiye arasındaki ilişkileri tesis süreci çıkmaz sokakta bulunuyor?
Sarkisyan: Biz zor bir ilişkiler tarihine sahibiz. 95 yıldır Türkiye 1915 yılında Osmanlı İmparatorluğu’nda gerçekleşen soykırım gerçeğini reddediyor. Türkiye cumhurbaşkanını iki ülke milli futbol takımları maçında hazır bulunmak üzere davet ettiğimde, amacım iki ülke arasında ilişkilerin koşulsuz tesisi idi. 2009 yılı Ekim’inde protokollerin imzalanması esnasında, bunların makul sürelerde ve önkoşulsuz onaylanması yönünde mutabakat vardı. Biz protokollerin Türkiye tarafından onaylanması sonrasında Ermenistan’ın onaylayacağını söyledik. Ancak Türkiye bunların onayı için önkoşullar ileri sürmekten vazgeçmiyor; bunlardan başlıcası Dağlık Karabağ’a ilişkin.
Dağlık Karabağ sorununun çözümüne yardım için Ermenistan ne yapabilir?
Sarkisyan: Biz bu doğrultuda azami gayreti gösteriyoruz. Azerbaycan, Ermenistan ve Karabağ’ın bu sorunun çözümüyle ilgilenmediği izlenimi yaratmaya çalışmakta, fakat tabii ki bu gerçeklikle bağdaşmamakta. Biz, zarar gördüğümüz izolasyona son vermeliyiz. Azerbaycan daha farklı bir durumda; silahlanma ve sorunu güç yoluyla çözmek için doğal kaynaklarına ve petrodolarlara umudunu bağlamakta. Onlar bu düşüncelerini gizlemiyorlar dahi.
Siz savaştan korkuyor musunuz?
Sarkisyan:Savaş hiçbir zaman arzu edilen bir durum değil ve savaşlardan her zaman korkmak gerekir. Aynı zamanda, bu gerekli olursa savaştan korkmuyoruz. Ancak bizim tutumumuz, sorunun karşılıklı tavizlerle barışçı yoldan çözümlenmesi gerektiğidir.
Türkiye’yle oluşan bu çıkmaz durum nasıl aşılmalı?
Sarkisyan: Mesele Türkler tarafindan çözülmeli. 21. Yy.’da sınırların kapalı olması ve önkoşullar diliyle konuşulması kabul edilemez. Gelin önce ilişkileri tesis edelim, daha sonra tüm meseleleri konuşalım diyoruz. Her iki ülkelerimiz de Avrupa’yal ilişkilerini derinleştirme ve onunla ortak değerlerini paylaşma arzusunda; bu birbirine karşı düşmanca işlemleri ihtimal dışı bırakmakta. Ve uluslararası toplum sanıyorum, be meseleyle alakalı olarak ağır basan sözünü söylemeli.
Türkiye’yle ilişkilerin tesisi olanağından şüphe ediyor musunuz?
Sarkisyan: Çokları şüphe ediyor. Bu sadece Ermenistan’da değil. İlişkilerin tesisine yönelik benim inisyatifim tüm Dünyadaki Ermeniler arasında birçok endişeler yarattı. Tesis sürecinin gecikmekte olmasından ötürü protokollere taraf olanların sayısı her geçen gün biraz daha azalıyor.
Siz ilişkilerin düzenlenmesi olasılığına hala inanıyor musunuz?
..Sarkisyan:Doğal ilişkiler tesisine yönelik benim arzum büyük. Fakat, Türkiye’nin son beyanatları beni, onların protokolleri görünür gelecekte onaylamayacakları yönünde düşünmeye sevk etmekte. Biz eğer Türklerin bu düzenleme sürecini farklı amaçlar için kullandıkları kanaatine ulaşırsak eşdeğer adımlar atacağımız konusunda uyarmıştık.Bu durumda biz protokolleden imzamızı geri çekeceğiz.
Amerikan yönetimi Temsilciler Meclisi’nde, Komite tarafından kabul edilen Ermeni Soykrımını tanıyan tasarının kabul edilmesini engelleyeceğini duyurdu. Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
Kuşkusuz en samimi arzumuz Ermeni Soykırımı’nın sadece Birleşik Devletler’de değil, aynı zamanda Türkiye ve Dünyanın tüm ülkelerinde kabul edilmesi. Fakat ABD Kongresi ve Dışişleri bakanlığının kendi kararlarını bizim kanaat ve arzularımıza dayanarak vermeleri zor.