İran Cumhurbaşkanı Ruhani, Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Putin’in Soçi'de Sanatoryum Rus'taki Suriye konulu üçlü zirvesi başladı.
Aran Haber Agency: Yeni Şafak’ta yer alan habere göre, Saat 15.50'de başlayan zirvenin ana gündem maddesini Suriye'de yaşananlar oluşturuyor.
Kısaca Soçi Zirvesi
İran, Türkiye ve Rusya’nın Suriye savaşını bitirmek ve ülkeden teröristleri temizlemek üzere aldıkları inisiyatif başarıya ulaşırken, üç garantör ülke siyasi çözümün temelini atmak üzere ilk kez liderler seviyesinde buluşuyor. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in üçlü zirvesinde ana gündem maddesi, ülkede savaşın sona erdirilmesi ve siyasi geçiş.
Ruhani'den işbirliği mesajı
Sputnik'te yer alan habere göre, Ruhani Suriye krizinin ilk günlerden itibaren tüm ülkeler tarafından yakından izlendiğini belirtti. Ruhani ayrıca IŞİD'in temel zemininin dökülmeye başladığının altını çizerken Suriye halkının zafere doğru ilerlediğini belirtti. Ruhani, "Barış süreci konusunda iş birliğinden memnunum" ifadesini kullandı.
Ruhani, Şam'ın meşru izni olmadan uluslararası güçlerin Suriye'de bulunmasının hiçbir nedeni yok. Yabancı askerlerin varlığı, yalnızca Suriye hükümeti onları davet ettiyse kabul edilebilir bir durumdur" diye konuştu.
Putin'den kritik açıklamalar
Putin, Suriye'nin geleceğine Suriye halkının karar vermesi gerektiğini söyledi.
Rus lider, "Suriye halkı, ülkenin geleceğini kendileri belirlemeli. Elbette zor bir süreç olacak ve hükümetin de taviz vermesinin gerekeceği durumlar olacak" diye konuştu.
Putin, mevkidaşlarına Suriye Ulusal Diyalog Kongresi'nin parametrelerini konuşmayı da önerdi.
Bu arada Putin, milyonlarca sığınmacıya kapısını açan Türkiye'nin rolüne şu sözlerle değindi: "Hepimiz çok iyi biliyoruz ki, sığınmacılarla ilgili esas yük Türkiye'nin omuzlarında. Milyonlarca Suriyeli Türkiye'de bulunuyor ve bu eşi benzeri olmayan bir durum."
Putin, ülkelerini terk eden Suriyelilerin ateşkesle birlikte evlerine dönmeye başladığına da dikkat çekti.
Öte yandan Putin, Erdoğan ve Ruhani'nin Astana sürecinde önemli rol oynadığını kaydetti.
Rus lider sözlerini şöyle sürdürdü: "Yaklaşık bir yıl önce Astana sürecini başlattık, anlaşmaların uygulanmasını garanti etme ve Suriye'deki diyalogun Cenevre'de BM himayesinde devam etmesini sağlama konusunda sorumluluk üstlendik. Hükümet ve silah muhalefet temsilcilerini aynı masa etrafında ilk kez buluşturmayı başardık. Erdoğan ve Ruhani'nin bu tutumu sergilemeselerdi, Astana süreci, ateşkes ve gerilimi azaltma bölgeleri olmazdı."
Putin, Rusya, Türkiye ve İran'ın BM Güvenlik Konseyi'nin 2254 sayılı kararı dahilinde siyasi sürece ivme kazandırmak için görüş alışverişi yaptığını da belirtti. Rus lider, söz konusu kararda tüm etnik, Suriyeli taraflar arasında dini ve siyasi grupların yer alacağı kapsamlı bir diyalog kurulmasının öngörüldüğünün altını çizdi.
Erdoğan'dan açıklama
AA'nın haberine göre, "Muhterem kardeşim" diyerek hitap ettiği Ruhani'nin de zirvede bulunmasıyla tüm konuları üçlü formatta değerlendirme fırsatının ortaya çıktığını ifade eden Erdoğan, "Bu vesileyle sizlerin huzurunda geçtiğimiz hafta İran'ın da etkilendiği depreme değinmek istiyorum. Bu depremde hayatını kaybeden İranlı, Iraklı kardeşlerimize Allah'tan rahmet yaralananlara da acil şifalar diliyorum" diye konuştu.
Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Bu üçlü zirve Suriye'de akan kanın artık tamamen durması, yıllardır yaşanan trajedinin son bulması bakımından son derece önemli. Türkiye, Rusya ve İran'ın Suriye meselesinde yakın bir çalışma ortamı tesis etmelerinin müspet sonuçlarına dünya şahit olmuştur ki Astana bunun en güzel örneğidir ve bu vesileyle Astana'da tabii ki Kazakistan Devlet Başkanı Nazarbayev'e ev sahipliği sebebiyle de ayrıca teşekkür ediyorum." dedi.
Astana sürecinin sahada olumlu gelişmelerin yaşanmasına vesile olduğunu dile getiren Erdoğan, "Geldiğimiz nokta önemlidir ama yeterli değildir. Suriye halkının kabul edebileceği kalıcı ve muteber bir siyasi çözümün tesis edilmesi için ilgili tüm çevrelerin katkıyı sağlaması elzemdir." ifadelerini kullandı.
Zirveye güzel bir hazırlık yaptıklarını belirten Erdoğan, "Gerek Dışişleri Bakanlarımızın yaptıkları hazırlıklar, ardından Genelkurmay Başkanlarımızın yaptıkları hazırlıklar bu zirvenin çok daha neticeye yönelik olduğunun bir ifadesidir. Temennim odur ki bugün buradan bu noktada çok daha farklı bir şekilde ayrılırız. İnşallah bugün bu yönde kritik kararlar alacağımıza inanıyorum." diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Tüm konuları 3'lü formatta ele alma fırsatımız oldu. Kalıcı siyasi çözüm için tüm çevreler katkı sağlamalı" dedi. Erdoğan ayrıca 'Bugün kritik kararlar alacağımızı düşünüyorum' ifadelerini de kullandı.