Azərbaycan Servisi/Aran Agentliyi
Dağlık Karabağ sorunun çözümü için, Ermenistan ve Azerbeycan liderleri,Rusya lideri Dimitri Medvedev’in çabalarıyla bir kez daha bir araya geldi. 2010 yılının ilk buluşması, Suçi’de gerçekleşti.
Azerbeycan ve Ermeni liderleri, son 2 yıl içerisinde 10’dan fazla bir araya geldi. Her seferinde ümitli bir bekleyiş olduğu söylendi. Barışa doğru yaklaşıldığı ifade edildi. Görüşmenin hemen arkasında ise her ülkenin içindeki bazı odaklar, barışın önünde bir engel çıkaracak neden buldu.
Barış için en yakın durak, 2007’de tarafların Madrid prensebi olarak kabul ettiği mutabakat oldu. Ermenistan güçlerinin işgal ettiği bölgelerden çekilmesi, evlerini terk eden azeri mültecilerin evlerine dönmesi en önemli maddeler oldu. Ve, bunların dışında, Yukarı Karabağ’ın statüsünün belirlenmesi öngörülüyordu.
Aslında, sorunun büyük kısmı burada düğümleniyor. Ermenistan, Yukarı Karabağ’ın, bağımsızlığı yönünde tavır sergiliyor. Azerbeycan ise buna şiddetle karşı çıkıyor. Baku yönetimi, Yukarı Karabağ’a özel statülü yönetim verebileceğini belirten açıklamaya kadar geldi,fakat, yine de Erivan’ı ikna edemedi.
Yukarı Karabağ’daki Ermeniler ise bağımsızlıkta israr ediyor. Ermeni diasporası da buna destek veriyor.Diaspora’nın tutumları da, sorunun çözümü önünde en büyük engel oluyor.
Suşi’den once geçen yılın aylarında Münih’te bir araya gelen Aliyev-Sarkisyan ikilisi, barış yolunda ümidli olduklarını yinelemiş olmalarına rağmen, ümit ettikleri barış bir türlü gelmemiştir.
Aslında gelmesi de biraz zor çünkü. Hem, Ermenistan’ta ve hem de Azerbeycan’da derin güçlerin varlığı, barış önündeki gizli ve güçlü engelleri oluşturuyor. Liderler arasında yapılan görüşmelerin hemen ardından, ya ateşkes ihlali olmuştur, yada tarafları birbirlerini tehdit edecek bir bahane oluşturulmuştur.
Tarafları masaya oturtmaya çalışan, ABD, Rusya ve AB, şimdilik, gerginliklerden çıkar sağlıyor. Bunun için de taraflara fazla bir baskı uygulamaktan kaçınıyor. Oysa, AB’nin enerjiye olan ihtiyacı, ABD’nin bölge politikaları, Rusya’nın bölgedeki nüfuz kontrolü olduğu sürece Karabağ sorunu bir denge olarak kalması sağlanacaktır.
Ermenistan ve Azerbeycan liderlerinin tek başlarına sorunu çözme konusunda yetersiz kaldıkları görülmektedir. Iki ülke içerisindeki bazı güç odaklarının engelleri şimdilik barışa ulaşmayı engelleyorsa da, büyük güçlerin ihtiyaç görmesi durumunda soruna çözüm için düğmeye basacaklarını da görmek gerekir.
Yusuf Atılgan