Avrupa Birliği’yle (AB) ilişkiler, darbe girişiminin ardından Türkiye’deki olağanüstü hal uygulamalarıyla gitgide gerilirken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan alternatif olarak Şangay Beşlisi’ni gösterdi.
Aran Haber Agency: Özellikle darbe girişiminin ardından kapatılan basın kuruluşları, gazeteci ve akademisyen dahil binlerce kişinin tutuklanması ya da gözaltına alınması, on binlerce kişinin kanun hükmünde kararnamelerle kamudan ihraç edilmesi ve nihayet idam cezasının geri getirilmesine yönelik ifadeler AB’den Türkiye’ye yönelen eleştirilerin artmasına neden olmuştu.
AB’ye alternatif Şangay Beşlisi
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Türkiye’yle müzakerelerin gözden geçirilmesini söyleyen Avrupalı parlamenterlere, “Geç kaldınız ya, bir an önce gözden geçirin. Ama gözden geçirmekle kalmayın nihai kararınızı verin” sözleriyle seslenmişti.
Hürriyet’ten Vahap Munyar’ın aktardığına göre, Erdoğan, Özbekistan ve Pakistan’daki gezilerinin ardından uçakta gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Cumhurbaşkanı, gerilen ilişkilere karşın Türkiye’nin AB karşısında ‘rahat hissetmesi gerektiğini’ söyleyip bir de alternatif önerdi: “‘Benim için varsa, yoksa Avrupa Birliği’ dememeli. Benim kanaatim bu. Yani, bazıları eleştiriyor olabilir ama, ben de kendi kanaatimi söylüyorum. Mesela, ‘Şangay Beşlisi içerisinde Türkiye niye olmasın?’ diyorum. Bunu sayın Putin’e olsun, Nazarbayev’e olsun, şu anda Şanghay Beşlisi’nin içerisinde olanlara da söyledim. Başlangıçta beş ülkenin kurduğu Şangay İşbirliği Örgütü’ne daha sonra Özbekistan, Pakistan, Hindistan gibi ülkeler de dahil oldu. İran da girmek istiyor. Sayın Putin, ‘Bunu değerlendiriyoruz’ gibi bir ifade de kullandı. Temenni ederim ki orada olumlu bir gelişme olması halinde, yani Türkiye’nin Şanghay Beşlisi içerisinde yer alması, bu konuda çok daha rahat hareket etmesini sağlayacaktır diye düşünüyorum.”
‘AB Türkiye için ‘hayırlı rüya’ görmüyor’
Erdoğan, AB’nin de kendi içinde sorunları olduğunu vurgulayıp Britanya’nın AB’den ayrılmak için yaptığı ‘Brexit’ referandumunun Fransa ve Almanya gibi ülkelerde de yapılabileceğini iddia etti.
Müzakereler kapsamında açılan fasılları “Sadece açmak var, kapama yok. Kapama olmayacaksa, açmayı yapsan ne olur, yapmasan ne olur?” sözleriyle eleştiren cumhurbaşkanı, AB’nin Türkiye için ‘hayırlı rüya’ görmediğini söyledi: “Zaman zaman şahsıma hakaretler, zaman zaman ülkemizde fikir özgürlüğü olmadığı, hak ihlalleri iddialarını gündeme getirdiler. Almanya’da, Fransa’da, Belçika’da teröristler kol geziyor ama bu tür şeyleri umursamıyorlar. Ya da Belçika’nın, Ermenilerin soykırım iddiasını kabul etmedi diye bir milletvekiline partisinden atılmanın yolunu açacak kadar özgürlüklerden uzak olduğu unutuluyor. Bunların özgürlük anlayışı bu kadar işte.”
‘Sorular zaten çalınıyor’
Doğu ve güneydoğu kentlerine, devletin ‘yıkıma uğramış binaları ihya ettikten sonra’ yatırımcıların gelme şansını yakalayacağını anlatan Erdoğan, kepenk indirme eylemlerine esnafın katılmamasını da istedi.
Erdoğan, 17-25 yolsuzluk operasyonları sonrası Gülen Cemaati’ne ‘toz kondurmayan’ arkadaşları olduğunu söyledi.
Dershanelerin kapatılmasıyla milyarlarca liranın ‘fakir-fukara’nın cebinde kaldığını vurgulayan Erdoğan, konuyu sınavlara getirdi: “Dershanecilik işlerine geliyordu. Okullardan başarılı olanları al, dershanende onları şöyle göstermelik pudrala, sorular zaten çalınıyor. Ondan sonra da yok şu kadar başarılı öğrenci, YGS’de şu oldu, TEOG’da bu oldu. Her şeyi hırsızlık üzerine bina etmişlerdi.”
‘Almanya 600 bin kişiyi görevden aldı’
Kamu kurumlarında 100 binden fazla kişinin ihraç edilmesini “Belki daha da fazla olacak. Suç işleyen bedelini ödeyecek” diyerek yorumlayan cumhurbaşkanı, Almanya örneğini verdi: “Hukuk gerekeni yapacaktır. Durduramayız. Mesela, Doğu Almanya ile Batı Almanya’nın birleşmesi sırasında 600 bin kişiyi görevden aldılar. Onlar yaptığı zaman oluyor da bizde böyle bir adım atıldığı zaman niye rahatsız oluyorsunuz?”
‘ByLock’ta yüzde 10’luk hata payı olsa da…’
Erdoğan, darbe girişiminin ardından Türkiye’nin en önemli gündem maddesi haline gelen Gülen Cemaati’yle mücadeleye de değindi.
Gülen Cemaati’nin üzerine ‘acımazsızca’ gideceklerini vurgulayan cumhurbaşkanı, ‘ByLock’ programından şöyle bahsetti: “Mağduriyet iddiasıyla, bazıları özellikle MİT’i yıpratmanın gayreti içerisindeler. ByLock meselesinin aslında hikâye olduğunu ileri sürenleri kastediyorum. ByLock hikâye değil, bal gibi de var. MİT bunu ortaya çıkarınca, hepsi iyot gibi ortaya çıktı. Deşifre oldular. Kim kimdir öğrenildi. Yüzde 10’luk bir hata payı bile olsa, yapılan iş neticesinde çok ciddi kişiler yakayı ele verdi. MİT’in bu husustaki başarısı, attığı adım, onları ciddi sıkıntıya soktu.”
Askeri liselerin kapatılmamasını isteyenlere cevaben “Darbe sizin kurduğunuz askeri liselerden çıktı” diyen Erdoğan, bir önceki ve mevcut genelkurmay başkanları Necdet Özel ve Hulusi Akar’ın düz lise mezunu olduğunu da hatırlattı.
Diken