Üçlü saldırı, niçin hedeflerinin büyük kısmını gerçekleştirmek konusunda başarısız oldu? Yıkıcı füzelerin kalıntıları arasında en büyük kazanan taraf, Esad mı oldu?
Aran Haber Agency: Üçlü saldırı güçleri tarafından Suriye'ye fırlatılan ve çoğunluğu düşen füzelerin kalıntıları arasından, saldırının büyük oranda amacına ulaşamadığı sonucuna varabiliriz. Üçlü saldırı güçlerinin beklentilerinin tam aksi yönde sonuç veren saldırı, başta Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın Suriye içinde ve dışındaki popülaritesini arttırdı. Bunun yanı sıra Rusya, İran ve Lübnan (Hizbullah) ittifakına yeni bir ivme kazandıran saldırı, Suriye Arap Ordusunun dayanıklılığını vurgularken, ABD Başkanı Donald Trump'ı ise zayıflattı.
Saldırının ayrıntılarına girecek olursak, başta Rus müttefikin bu krizi çok etkili bir şekilde yönettiğini ve zapt ettiğini söyleyebiliriz. Birçoklarının umduğu gibi saldırıya güçlü bir cevap verilmemesi etrafında odaklanan pek çok uluslararası ve Arap çevresinden, Rusya'ya yöneltilen şiddetli eleştirilere rağmen Rusya, ABD Başkanı Trump'ın itibarını kurtarmak için gelen bu saldırıyı sembolik bir hale getirdi. Bu eleştirilerin ancak bir kısmı doğru olsa da, burada Moskova'nın, Rus yapımı Suriye füzeleri aracılığıyla dolaylı bir cevap verdiği konusunda tartışmalar masaya yatırılıyor.
Suriye'nin askeri kaybı iki nedenden dolayı sınırlı kalmıştır. Bunlardan birincisi, askeri üsler ve havaalanlarının çoğunun önceden tahliye edilerek, modern uçakların Humeymim ve Tartus'taki Rus askeri üslerine gönderilmesinden dolayıdır. İkincisi ise, füzelerin büyük kısmının düşmesi ya da hedefinden sapmasından kaynaklanıyor.
Rusya'nın Washington Büyükelçisi Anatoly Antonov, yaptığı açıklamada söz konusu üçlü saldırının, Rusya Devlet Başkanı Vlademir Putin'in şahsına karşı bir hakaret oluşturduğunu ve Rusya'nın buna cevap vereceğini söyledi. Bu açıklama, belki de Suriye krizi ve diğer küresel krizlerinin geleceğinde Rusya'nın hareketlerinin haritasına işaret edebilir. Nitekim Devlet Başkanı Putin, Türkiye'nin Suriye sınırı yakınlarından savaş uçaklarından birinin düşürülmesine, hızlı ve askeri bir cevap vermemiş ve Türkiye'yi ugulamada NATO'dan çıkarmayı başardı ve Rus kampına dahil etti.
***
Bölgenin ve Suriye'nin gelecekteki haritasını öngören bir okuma yaparsak, birkaç esas etrafında tahminlerde bulunabiliriz:
Birincisi: Bugün meydana gelene benzer askeri saldırıların bahanesi olan kimyasal silahların kullanımının artık bir faydası yoktur. Bu saldırı, Amerika ve askeri kampının itibarına büyük zarar vermiştir. Özellikle de, Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü uzmanları tarafından, iddia edilen suç mahallini inceleme ve soruşturma yapma kararı alınan bir günde gelmesi bakımından, bu saldırı uzmanların görevinin başlamadan bitirilmek istendiği izlenimi verdi.
İkincisi: Suriye, İran ve Rusya'nın intikamı, Suriye ve Irak'taki sayısı 8 bini geçen, sözleşmeli askerlerin oluşturduğu Amerikan güçlerine karşı bir çete savaşı başlatmak yoluyla gerçekleştirilebilir.
Üçüncüsü: Rusya, özelikle İsrail uçakları olmak üzere gelecekte Suriye'yi hedefleyen bir savaş uçağı ya da füzeye karşı koyması için Suriye Arap Ordusuna "S-300" ve "S-400" füzeleri de dahil olmak üzere modern hava savunma sistemleri sağladı.
Dördüncüsü: İsrail'in saldırıya katılması, saldırı zamanını önceden bilmesi ve üçlü saldırı güçlerine Suriye mevkilerinden istihbarat bilgisi sağladığı bilgilerinin ortaya çıkmasının ardından, İsrail - Rusya ilişkileri alt sınıra indirildi.
Beşincisi: Amerika'nın bu üçlü saldırısına cevap olarak, Suriye ordusundan ve müttefiklerinden idlib şehrini ve Ürdün sınırı yakınındaki Dera'daki güneybatı bölgelerini geri almak için gelecek her türlü girişimin arkasında Rusya'nın tüm ağırlığıyla yer alması olasılığı.
Altıncısı: Humus yakınlarında yer alan Teyfur Askeri Havaalanının bombalanması, 7 İranlının öldürülmesi ve Suriye Ordusunun zayıflatılmasının ardından, İran Lübnan hava sahası üzerinden bu saldırıyı düzenleyen işgalci İsrail devleti ile bir çatışma haline girdi. İranlı liderler, halk tarafından bu saldırıya cevap vermeye çağırıldı.
Yedincisi: Saldırının, Katar ve Suudi Arabistan'ın ev sahipliği yaptığı ABD üslerinden başlatıldığı ve iki ülkenin hızla saldırıya destek vermesi, Amerika'nın Arap müttefiklerinin, ABD'nin bölgede özellikle İran'a karşı gireceği bir savaşta, Amerikan çukurunda duran Arapların sergileyeceği ortaklığının ve rolünün boyutunu ortaya çıkardı.
Sekizincisi: Amerika'nın yaklaşık 5 trilyon dolar kaybettiği Irak'ta kaybetme olasılığı artarken, Irak hükümeti ise, bu saldırıyı desteklemekten uzak durdu.
***
Binlerce Suriyelinin bu saldırı karşısında ülkeleri ve hükümetlerinin kararlılığını kutladığını gören herkes, Amerika ve İsrail'in kaybının büyüklüğünü anlayacaktır.Yaşanan son gelişmelerin ardından herkesin iyi bir şekilde idrak ettiği bir diğer nokta ise, büyük ülkeler ile Arap müttefiklerinin devirmek ve yönetimini değiştirme konusunda aciz kaldıkları Başkan Esad'ın görevinde kalıcılığıdır.
Bu üçlü saldırı, Pazar günü başlaması kararlaştırılan Arap zirvesini de başlamadan bitirirken, zirveye katılan liderleri de kritik bir duruma soktu. Üyeliğini donduran devletler ise, Batı ve Arap medyasının piyasaya sürdüğü gibi kimyasal silah kullandığı için değil, Direnişin Ekseninin tarafında durduğu için İsrail ve Amerika tarafından hedeflendi.
Başkan Trump'ın Suriye'den ve belki de aynı şekilde Irak'ta verdiği kaybı azaltmak için yenilgiyi kabul ederek güçlerini çekme kararını sürdürmesi ihtimalini uzak görmüyoruz. ABD elbette kararı gerekçelendirmek için bu saldırıyı bahane edecektir.
Başkan Trump, güçlü bir görüntü sergilemek ve ülkesinin prestijini geri kazandırmak istiyordu. Ne var ki, her iki durumda da başarısız oldu.
Bir başka üçlü saldırı da Arap tarihine girmiş ve zaferle sona ermiştir. İlki Britanya İmparatorluğu için son noktayı koyduysa ikincisi de, Amerika'nın yenilgiyi kabul ederek Ortadoğu'dan çekilmesinin başlangıcı olabilir. Üçlü saldırı aynı zamanda komplolara karşı Suriye'nin zaferi ve topraklarında egemenlik ve esenliği tekrar kazanmasının başlangıcı da olabilir.
Abdulbari Atvan
Kaynak: Ray el-Yevm
Çeviri: Merve Soydaş