Ankara'daki İran Araştırmaları Merkezi Başkan Vekili Hakkı Uygur ile yaptığımız bir röportajda ABD-Türkiye krizini ele aldık.
Aran Haber Agency: Birçok kişi Türkiye-ABD ilişkilerinin günümüzde cereyan eden karanlık bir ortama sürükleneceğini tahmin bile edemezdi.
Özellikle de son zamanlarda iki ülkenin uzun bir zamandan sonra Suriye'deki gelişmeler üzerinde mutabık kalıp işbirliği yapması ile birlikte son NATO zirvesinde eşsiz bir şekilde yakınlaşması artık Ankara ile Washington'un yeni bir işbirliği sürecine başlayacağını gösteriyordu. Fakat görünüşte papaz Brunson olayı ile ortaya çıkan tartışmaların yanı sıra liranın dolar kuru karşısında değer kaybetmesi sonucu hızla tırmanan ABD-Türkiye krizi kolayca çözülebilecek bir sorun gibi durmuyor.
Bu olaylarla bağlantılı olarak Ankara'daki İran Araştırmaları Merkezi Başkan Vekili Hakkı Uygur ile aşağıda okuyacanığız bir röportajda ABD-Türkiye krizini ele aldık.
* ABD’nin Türkiye’ye dayattığı baskıların asıl kaynakları nelerdir?
- Türkiye ve ABD arasında son 5 yıldır giderek artan bir gerilim var, Suriye'de PKK ile bağlı örgütlerle çalışmaya başlamasıyla görünür hale geldi, 15 Temmuz darbesiyle zirveye ulaştı, şu anda da ülkeye ekonomik bir saldırı var. Bütün bunlar Türkiye Mısır ya da Suudi Arabistan gibi ABD isteklerine kayıtsız şartsız evet demediği için başta Kürt devleti ve İsrail'in haksız politikaları gibi bölgesel politikalarına karşı çıktığı için meydana geliyor.
* Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın krizin başlangıcından beri sergilediği tutumu göz önünde bulundurarak sizce Türkiye bu baskılara karşı ne tür politkalar uygulayacak?
- Türkiye bu baskılara uygun araçları kullanarak cevap verecektir, ekonomik olarak ABD ile işbirliği Avrupa ya da Ortadoğu kadar gelişmiş değildir. Yine de başta Asya ve Avrupa ülkeleri gibi farklı alternatifleri daha ciddi olarak değerlendirecektir.
* Türkiye-ABD krizi iki ülkenin Suriye başta olmak üzere bölgesel işbirliğini hangi yönde etkileyecek?
- Suriye'de ABD ile mevcut işbirliği zaten oldukça sınırlıdır bu konuda önemli bir değişiklik olacağını zannetmiyorum.
* İran’ın sözü geçen kriz boyunca Türkiye’yi destekleyeceğine ilişkin yaptığı açıklamalara göre, sizce Tahran, Ankara ile Washington arasındaki sorun üzerinde nasıl bir role sahip?
- İran'ın açıklamaları önemli, zira İran da Türkiye gibi ABD'nin yoğun yaptırımlarına maruz kalmaktadır. İran da bölgesel politikalarda ABD ile ciddi görüş ayrılıklarına sahiptir. Dolayıysla Türkiye ve İran arasındaki ekonomik ilişkilerin giderek gelişeceğini öngörüyorum.
* İki ülke arasındaki polimiğin günden güne daha da arttığını dikkate alırsak Türkiye ile ABD arasındaki karşılıklı ilişkilerin geleceğine yönelik yorumunuz nedir?
- ABD ve Türkiye arasındaki ilişkiler artık hiçbir zaman eskisi gibi olmayacaktır. Bugünkü kriz aşılsa bile ABD Türkiye için bundan böyle temel müttefik olmayacaktır, kimi zaman iyi kimi zaman gerginlik yaşadığı diğer büyük güçlerden birisi olacaktır. Tıpkı AB, Rusya ve Çin gibi aktörlerden birisi olacaktır.