Türkiye’de Ciner Grubu çatısı altındaki Gazete Habertürk, kağıt gazetelerin satışlarının iyice düşmesi ve artan maliyetler nedeniyle yayın hayatına cuma günü son vereceğini duyurdu.
Aran Haber Agency: Bünyesinde Show TV, Habertük TV, Blomberg HT gibi markaları bulunduran Ciner Yayın Holding, ani bir kararla Gazete Habertürk'ü kapatarak yazılı basından çıkma kararı aldı.
1 Mart 2009'da dev bir matbaa yatırımı ile yayın hayatına başlayan Gazete Habertürk, son dönemde artan girdi maliyetleri ve dijital medyanın kağıt gazetelere sağladığı üstünlük nedeniyle cuma günü son kez yayınlanacak.
KAĞIT GAZETENİN SONU GELİYOR MU?
Dünya genelinde pekçok gazete, kağıt baskılarını sonlandırarak yayın hayatlarına dijitalde devam ederken, Habertürk bu önemli karar ile dijitalleşmeyi Türk basınında uygulayan ilk gazete olarak da tarihe geçtiği belirtildi.
Yeni Şafak yazarı Kemal Öztürk medyanın tarihinin en köklü ve ciddi değişimini yaşadığına dikkat çekerek, bir süre sonra kağıt gazeteleri sadece müzelerde göreceğimizi söyledi. Yeni Şafak yazarı Kemal Öztürk iddialı konuştu. Türkiye’de kağıda basılı gazetelerin tek yaşam kaynağı Basın İlan Kurumu olduğunu söyleyen Öztürk, "Eğer ilan paraları olmazsa, 1200 gazetenin neredeyse tamamı kapanmak zorunda kalır. Buna günlük 35 ulusal gazete dahildir." dedi. Sektörü bekleyen tehlikeye de dikkat çeken Öztürk, yeni kitle iletişim araçları olan Youtube, İnstagram, Twitter, Google, Apple vb. şirketlerin medya sektörünün can damarını kesen önemli bir konu olduğunu ve bu sorunun farkında olmadığımıza vurgu yaptı. Öztürk şu ifadeleri kullandı: Şu kadarını söyleyeyim, biraz daha geç kalınırsa, kağıda baskıyı durdurup, dijitale geçseler bile, yaşamaları mümkün olamayacak bir süreç yaşıyor medya. İŞTE KEMAL ÖZTÜRK'ÜN BUGÜNKÜ YAZISI: Gazeteler kapanırken, medya yönünü neden bulamıyor? Son beş yıldır, gördüğüm her medya patronuna, yayın yönetmenine büyük bir tehlikeden bahsediyorum. Burada köşede, televizyonlarda yorumlarda, konferanslarda her fırsatta anlatıyorum: Dijital Devrim diye bir şey yaşıyoruz ve bu en çok medya, iletişim sektörünü etkileyecek (bu alanda çok sayıdaki yazıma Yeni Şafak arşivinden ulaşılabilir. Özellikle 31.03.2016 tarihli yazım). GAZETELERİ ARTIK ÜZEDE GÖRECEĞİZ Şu cümleyi altını çizerek bir daha yazıyorum: Bir süre sonra kağıt gazeteleri sadece müzelerde göreceğiz. Medya, tarihinin en köklü ve ciddi değişimini yaşıyor. İTÜ Teknokent’te bir yıl boyunca yeni nesil medya teknolojileri konusunda AR-GE çalışmaları yaptım. Dünyada medya teknolojilerinin ve sistemlerinin başka bir yere doğru gittiğini ama Türkiye’dekilerin tersi bir istikamet tutturduğunu gördüm. HABERTÜRK KAĞIT BASKIYI DURDURDU Bu çalışmalar esnasında Demirören Medya Grubu beni davet etmiş, yeni nesil medya sistemleri ve teknolojileri konusunda uzun görüşmeler yapmıştık. Onlar için hazırladığımız uluslararası medya projeleri oldu. Ancak son anda vazgeçtiler ve sonrasında Doğan Medya’yı satın alma süreçleri yaşandı. Aynı şekilde Ciner Medya grubuyla görüşmelerimiz de oldu. Tüm gruplara, tüm sektör aktörlerine söylediğimiz şuydu: ‘Hızla dijitalleşmeye geçmezseniz, elinizdeki gazeteleri kapatmak zorunda kalacak ve büyük zararlar edeceksiniz”. Dün Habertürk Gazetesi kağıda baskıyı durduracağını ve sadece dijital yayın yapacağını açıklayınca, bu süreci yeniden yazmak istedim. Yoksa ‘ben söylemiştim’ türü ifadeler çok tarzım değildir. DEVLET DESTEĞİ OLMAZSA BÜTÜN GAZETELER KAPANIR Şimdi daha iddialı bir şey söyleyeceğim. Türkiye’de kağıda basılı gazetelerin tek yaşam kaynağı Basın İlan Kurumu’dur. Yıllık 450 milyon TL basın bütçesini yaklaşık 1200 ulusal ve yerel gazeteye dağıtıyor. Basın İlan Kurumu eski yönetim kurulu üyesi olarak sistemi yakından biliyorum. Ve diyorum ki, eğer bu ilan paraları olmazsa, 1200 gazetenin neredeyse tamamı kapanmak zorunda kalır. Buna günlük 35 ulusal gazete dahildir. Dolayısı ile Türkiye’de gazetelerin dijitale dönüşümünü engelleyen en önemli konu, devletin Basın İlan Kurumu’nun ilan dağıtım politikalarıdır bir anlamda. Zira bu ilanlar dijital yayın yapan medya kuruluşlarına değil, kağıda basılı gazetelere veriliyor sadece. Burada belirli bir tiraj kriteri vardır. Ve maalesef beyan edilen tirajların % 80’i de gerçek değildir. Tüm dünyada gazeteler kapanırken, bizde yeni gazetelerin yayına başlamasının sebebi de Basın İlan Kurumu’dur. MEDYA SEKTÖRÜ NEDEN DÖNÜŞEMİYOR? Sektör, devletin bu ilan politikası nedeniyle dönüşemiyor ve gerçek mecrasına dönemiyor bir anlamda. Bu desteğe rağmen kağıda basılı gazeteler varlığını sürdüremez. İşte sektörün en büyüklerinden olan Ciner Grubu’ndaki karar, bunun en önemli göstergesidir. Mevcut politikalarla gazetelerin varlıklarını sürdürmesi mümkün değildir. Zira özel sektör artık reklamlarını gazetelere değil, dijital medyaya vermeyi tercih ediyor. Sadece devlete ait kurumlar (bankalar, ulaştırma, telekomünikasyon, GSM şirketleri vb.) bu ısrarını sürdürüyor. Gazetelerin reklam gelirlerindeki büyük düşüş, okuyucu profilleri ve alışkanlıklarının değişimi, tüm sektörün zarar etmesine neden oluyor. İnat mı dersiniz, öngörüsüzlük mü dersiniz, politikasızlık mı dersiniz, artık ne derseniz deyin, medya sektörü bu nedenlerle dijital dönüşümü sağlayamıyor. Ciner Grubu’nun aldığı karar doğru bir karar. Hatta geç kalınmış bir karar. Kağıda baskıyı durduracak gazete sayısı bu yıl hızla artacak. Öyle yapmak zorundalar. Hele Basın İlan Kurumu dijitalleşme kararı alırsa, sektör çok büyük bir hızla dönüşecektir. O zaman çağa uygun bir medyaya kavuşmuş, devletin (ilan) imkanları da heba edilmemiş olacaktır. MEDYAYI BEKLEYEN İKİNCİ BÜYÜK TEHLİKE Felaket senaryosu çizmek istemem, ancak anlattığım şeyler, dijital devrimin neden olduğu tahribatın ilk aşamasıdır. Sektörü ikinci bir tehlike daha bekliyor. Yeni kitle iletişim araçları olan Youtube, İnstagram, Twitter, Google, Apple vb. şirketler, medya sektörünün can damarını kesen diğer önemli konudur. Ve henüz ne deneli büyük bir sorun olduğunun farkında değiliz. Bahsettiğim kitle iletişim araçları birer gazete, televizyon, ajans haline geldi ve okuyucunun haber, bilgi, yorum ihtiyacını karşılamaya başladı bile. Okuyucu haberleri sosyal medya araçları üzerinden takip ediyor sadece. Bir medya organının sitesine girip oradan haber okumuyor artık. İşte Türkiye’de medya dijitalleşmeyi gerçekleştirecek olsa bile, ikinci olarak bu sorunla yüzleşecek. Unutmayalım ki, o dev şirketlerin sahip oldukları imkanlarla rekabet etmeleri mümkün değil. DAHA FAZLA GEÇ KALINIRSA Özetle medyanın dijital dönüşüm sorunu sandığımızdan çok büyüktür. Sadece iflaslar, kapanma kararları ve işten çıkarmalar olduğunda insanlar bunun farkına varıyor. Şu kadarını söyleyeyim, biraz daha geç kalınırsa, kağıda baskıyı durdurup, dijitale geçseler bile, yaşamaları mümkün olamayacak bir süreç yaşıyor medya.
Ciner Yayın Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kenan Tekdağ çalışanlara yönelik yayınladığı uzun mesajında; reklam pazarının dijital medya ve TV'lere yoğunlaştığı bir dönemde bir gazete ile devam etmenin artık katlanılamaz maliyetleri olduğunu anlatarak kağıt (print) medyadan çıkarak artık Habertürk markası ile yola dijital medyada devam edeceklerini açıkladı. Ntv'de yer alan habere göre, Ciner Yayın Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kenan Tekdağ'ın 5 Temmuz günü kapanacaklarını duyurduğu o açıklama söyle:
"Değerli Çalışma arkadaşlarımız;
Bildiğimiz gibi, 20. yüzyılın büyük çoğunluğunda en önemli kitle iletişim aracı gazetelerdi. Bununla birlikte kitle iletişim araçları teknolojisi nde meydana gelen olağanüstü gelişmeler (televizyon ve internetin yaygınlaşması, mobil iletişim teknolojisindeki baş döndürücü erişim artışı ve hızı) medya endüstrisinde gazetelerin yazılı baskısının 21. yüzyılda sürdürülebilir bir geleceği olup olmadığı konusunu gündeme getirdi. Özellikle son on yıllık gelişmeler Dünyada medya endüstrisiyle ilgili çevrelerde bu soruya olumsuz yanıt verenlerin sayısında belirgin bir artışa yol açtı. Nitekim, öncelikle demografik olarak genç kuşağın yazılı basımdan uzaklaşması ve iletişimi mobilden yapmaya yönelmesi sonucunda meydana gelen önlenemez tiraj düşüşleri, diğer taraftan medya ekosisteminde yazılı basının aldığı reklam payının düzenli olarak kayba uğraması gibi sebepler, Amerika ve Kanada başta olmak üzere İngiltere Fransa Almanya gibi Avrupa ülkelerinde Singapur Malezya gibi uzakdoğu ülkelerinde yerel bölgesel ve ulusal nitelikte yüzlerce gazeteyi yazılı baskılarını sonlandırmak mecburiyetinde bıraktı. (Google’da yapılacak basit bir araştırma bu olgunun sayısal dökümünü verecektir.)
Elbette ülkemiz de bu gelişmelerin dışında kalmadı. Son on yılda internet erişimi nüfusumuzun ve coğrafyamızın neredeyse tamamını kapsadı aynı şekilde internet ve mobil iletişiminde dünyada en hızlı büyüme ve en uzun süreli zaman geçirme oranlarında ülkemiz dünya sıralamasında en üst sıralara yerleşti. Yaşanan bu gelişmeler ülkemizde de kitle iletişiminin doğasını değiştirdiği gibi Medya endüstrisinin parametrelerini de sarsıcı değişimlere zorladı. Son beş yılda ülkemizde de gazetelerin yazılı baskılarının tirajı düzenli olarak düşmekte, reklamdan aldığı pay düzenli olarak azalmakta buna mukabil baskı maliyetleri sürekli olarak artmakta iken televizyon ve İnternet mecralarının erişimi ve reklam payı düzenli olarak yükselmektedir. Bu gelişmelerin ve değişimlerin sonucunda dünyada olduğu gibi ülkemizde de yazılı basının bir endüstri kolu olarak geleceğinin olup olmadığı bir tartışma konusudur.
Değerli Çalışma Arkadaşlarımız;
Ciner Medya Grubu olarak, dünyada ve ülkemizdeki kitle iletişiminin doğasında meydana gelen bu olağanüstü teknolojik ve ticari değişimleri gözönüne alarak ve bu gelişmelere paralel olarak haber medyamızda stratejik dönüşüm kararı vermiş bulunmaktayız. Buna göre, yazılı basın faaliyetlerimizi 5 Temmuz 2018 tarihi itibariyle sonlandırmaya, buna mukabil gazetecilik faaliyetlerimizi televizyonlarımız Show Haber, Habertürk TV, Bloomberg HT ile entegre bir vaziyette Habertürk com başta olmak üzere internet mecralarımız odaklı olarak daha da güçlü bir şekilde devam ettirmeye karar verdik. Bu kararımızın sonucunda yazılı basın endüstrisinden çekilmenin yaratacağı ilave imkanlarla elektronik ve dijital habercilikte daha da güçlü bir şekilde yayıncılık yapmaya devam edeceğiz.
Böylelikle bir 20. yüzyıl iletişim aracı olan yazılı basın yerine 21. yüzyılın kitle iletişim aracı olan televizyon, internet, elektronik, dijital ve mobil mecralarındaki markalarımıza yatırım yapacağız. Bir başka deyişle gazeteciliğimiz kağıda matbaaya değil televizyona elektroniğe mobile ve internete dayalı olarak daha da güçlü bir şekilde yoluna devam edecektir. Bu alanlarda önümüzdeki süreçlerde gerek organik büyüme ve gerekse yeni mecralar kurma ve edinme yoluyla büyüme ve sektörde liderlik iddiamızı hayata geçirmeyi hedefliyoruz .Bugüne kadar olduğu gibi bugünden sonra da en güçlü habercilerle en güçlü yorumcularla mücehhez olarak Haber Türk markası, "doğru ve tarafsız haber" "güçlü ve çoğulcu yorum" ilkesi ışığında daha da güçlü bir şekilde Türk medyasında yer almaya devam edecektir.
Değerli Çalışma Arkadaşlarımız;
Yukarıda duyurusunu yaptığımız kararımızın çalışma ilişkilerimizde bazı değişmeler ve sonuçlara yol açması doğaldır ve kaçınılmazdır. Bu konudaki kararlarımız ve uygulamalarımız kısa süre içerisinde insan kaynaklarımız tarafından değerli çalışma arkadaşlarımızla paylaşılacaktır. Ancak şu kadarını belirtelim ki, sektörde meydana gelen değişimlere ekonomik olarak zorunlu yanıt niteliğindeki bu dönüşüm kararımızla nitelik ve nicelik olarak uygun özelliklere sahip olduğunu değerlendirdiğimiz çalışma arkadaşlarımızla grubumuz bünyesinde yol arkadaşlığımızı devam ettirme kararlılığımız mevcuttur. Bu konuda da yönetim düzeyinde yapılan ve yapılacak değerlendirmeler en kısa sürede insan kaynakları Birimimiz tarafından çalışma arkadaşlarımızla paylaşılacaktır.
Değerli Arkadaşlarımız;
Hayatın her alanında olduğu gibi iş hayatında da her stratejik kararın belirgin etkilerinin ve sonuçlarının olması kaçınılmazdır. Bu etkilerden bir kısmı ise duygusaldır. HaberTürk Gazetemizin 1 Mart 2009 yılında başlayan print yolculuğunu 10 yıl sonra sonlandırıken elbette duygusal olarak hüzünlüyüz. Geriye dönüp baktığımızda, Türkiye'de yazılı basında ses getiren iz bırakan yenilikler, tarafsız, doğru habercilik ve çoğulcu bir fikir ortamı yaratmak açısından HaberTürk'ün özel ve saygın bir yer edinmiş olduğuna yürekten inanıyoruz. Ancak duygusal olarak burada takılıp kalmak ve verimsiz bir şekilde faaliyet sürdürmek yerine gazeteciliğimizi çağın gerektirdiği mecralarımızda daha da güçlü bir şekilde sürdürmenin daha rasyonel ve sürdürülebilir bir karar olduğunu değerlendirmekteyiz. Bu kararımızın grubumuz ve tüm çalışma arkadaşlarımız için hayırlı olmasını temenni ediyoruz.
Bu duygu ve düşüncelerle yolculuğumuzun başından bu yana bize desteklerini esirgemeyen başta değerli okur ve paydaşlarımıza ve emekleriyle Türk basınında pırıl pırıl on yıllık Habertürk gazetesi yaratan tüm değerli çalışma arkadaşlarımıza içtenlikle teşekkür ediyoruz..."